خوش خلقی دارای سه بعد اصلی است که عبارتند از:
• خوش رویی: بدین معنا که فرد در اکثر مواقع چهره ای شاد و گشاده داشته باشد.
• پاکیزگی و زیبایی کلام: به معنای پرهیز از دشنام، تحقیر و تمسخر.
• نرم خویی: به معنای دور بودن از خشونت، لجبازی و قهرهای طولانی.
رفت و آمد و معاشرت موجب شناخت نحوه رفتار و برخورد فرد در موقعیت های متفاوت و با افراد مختلف و پی بردند به خلق و خوی فرد است. اما دو شیوه دیگر هم برای این کار وجود دارد یکی پرس و جو از محل تحصیل، دانشگاه و محل کار فرد، به هر حال فردی که بدخلقی یکی از ویژگی های ثابت اوست ، احتمالاً در مکان هایی مانند دانشگاه یا محل کار نیز این صفت خود را بروز می دهد و از طرف دیگر امروزه بعضی از آزمون های روان شناختی نیز میزان این صفت را در افراد می سنجد و به شرط رعایت صداقت آزمودنی ، می توانید میزان خوش خلقی وی را مشخص سازند.
مرحوم ملا احمد نراقی نیز در کتاب خزائن خود، نشانه های خوش اخلاقی را این ده چیز دانسته است:
1. مخالفت نکردن با انجام کار خیر.
2. داشتن انصاف
3. تجسس نکردن عیوب دیگران
4. تاویل بدی دیگران به نیکی
5. عذرخواهی کردن از بداخلاقی خود
6. رفع نیاز نیازمندان
7. به زحمت و رنج انداختن خود به خاطر همنوع
8. در نظر داشتن عیب های خود
9. خوش رویی
10. خوش سخنی
با شناخت از ملاک های حسن خلق خیلی سریع تر می توان متوجه مشکل اخلافی طرف مقابل خود شوید.
شروین محمدی، کارشناس ارشد بالینی
