در این موارد اولین نکته که والدین باید در نظر بگیرند این است که شیوه کنترل مستقیم فرزندان، نه تنها جوابگو نیست، بلکه باعث بازخورد منفی انها نیز خواهد شد. با کنترل مستقیم نمی توان این موضوع را مهار کرد. چرا که ممکن است بچه ها را به واکنش هایی چون عدم تمکین و پنهان کاری بیشتر و فرو رفتن عمیق تر در دل روابط ناایمن یا غیر مطمئن وادارد.
بنابراین باید برای هدایت و جهت دهی درست به فرزند، توانایی خود کنترلی را در او ایجاد کرد و رشد داد. طوری که فرزند رفته رفته به حد مطلوبی از تشخیص مصلحت و خطر در این زمینه دست یابد. راه رساندن نوجوانان به این کنترل درونی این است که والدین عزت نفس انها را تقویت کنند، روابط عاطفی صمیمی و عمیق با بچه ها داشته باشند و محیط خانه و رابطه فرزند با والدینش را در نظر او امن، صمیمی و قابل اعتماد ترسیم کنند.
تحقیقات نشان می دهد بچه هایی که احساس تنهایی بیشتر می کنند، یا عرت نفس کمتری دارند یا در خانواده های آشفته رشد می کنند؛ میل بیشتری به برقراری رابطه با جنس مخالف از خود نشان می دهند.
این به معنای آن است که فقر عاطفی و شخصیتی باعث می شود نوجوانان ، به سمت رابطه با جنس مخالف یا حتی رابطه زودرس جنسی خیز بردارند ؛ چرا که به نوعی با احساس دل مشغولی ، وابستگی و تعلق در این گونه روابط روبه رو می شوند.
می بایست والدین روی شخصیت و افزایش اعتمادبنفس فرزندان کار کنند و بسیار مراقب باشند او را تحقیر یا با دیگری مقایسه نکنند. به او احترام بگذارند و محبت بی دریغ و بلا شرط نصیبش کنند. هر چه این کارها پایه ای و زمینه ساز استحکام شخصیتی فرزند، جدی تر و محکم تر انجام شود، نوجوان یا جوان با شخصیت تنومندی که از خود سراغ دارد، کمتر در معرض خطرهایی مثل رابطه جنسی زودرس یا روابط پر نهدید و پر خطر دیگر قرار خواهد گرفت.
بنابراین فقط با دادن اعتماد بنفس ، روابط نرم و عاطفی صمیمی و برقرای جو اعتماد در محیط خانواده می توانیم فرزندان مان را در مقابل بحران هایی از این دست مقاوم کنیم.
اما اگر والدین بعد از این که فرزندشان وارد رابطه ناایمن با جنس مخالف شد متوجه این موضوع شدند باید چگونه واکنش نشان دهند؟
باز هم باید با او همدلی کنیم و اطمینان دهیم او را درک می کنیم و هنوز به او اعتماد داریم. در این موارد بدترین واکنش والدین تحقیر و تخطئه فرزند است. به خاطر بسپاریم نباید این قضیه را فاجعه و مسئله ای حاد جلوه داد و به فرزند احساس گناه دهیم چون برگزیدن این رفتار، فقط مشکل را حادتر می کند.
والدین باید به راحتی با فرزند شان در این مورد بحث و گفت و گو کنند و این موضوع را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهند و فرزندشان را از خطراتی که ممکن است در این رابطه با آن روبه رو شوند، نظیر سوء استفاده ها و اخاذی ها، اشنا کنند. چون اگر برخورد ناراحت کننده ای با او داشته باشند مشکل حل نمی شود و فرزند آنها به طور پنهانی در رابطه باقی می ماند و حتی به حفظ ان حریص تر خواهد شد.
بنابراین مهم ترین نکته آن است که فرزند ما احساس بی پناهی یا طردشدگی نکند. گمان نکند اشتباهی نابخشودنی کرده و فکر نکند از چشم والدین افتاده است. باید مواظب باشیم شخصیت حساس و شک کننده نوجوان مان تخریب نشود و به او فرصت دوباره بدهیم. باید به این نکته توجه داشته باشیم اگر کسی از طرف والدین ضربه بخورد به رابطه های مذکر بیشتر پناه خواهد برد و در صورتی که با مقاومت خانواده روبه رو شود همه انرژی اش را برای پنهان کاری و به اصطلاح دور زدن خانواده صرف خواهد کرد.
دکتر احمد برجعلی، روان شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
