خودپنداره مثبت موجبات اعتماد بنفس شخص در افکار و رفتارش می شود و در مقابل ، خودپنداره منفی موجب تردید در توانایی ها و ویژگی های مثبت. خودپنداره شما می تواند متفاوت با نحوه نگرشتان به دنیا باشد. برخی افراد در ظاهر به نظر می رسد همه چیز دارند (هوش بالا، ظاهر خوب، موفقیت های شخصی و حرفه ای)، اما خودپنداره منفی از خود دارند و برعکس، برخی دیگر که زندگی بسیار دشواری دارند ممکن است خودپنداره مثبتی داشته باشند. روش های زیادی وجود دارد که از طریق آنها می توانیم خودپنداره مان را بهبود ببخشیم و در نتیجه اعتماد به نفسمان را افزایش دهیم. ممکن است نتوانیم از تمام این روش ها استفاده کنیم. اما تمرکز بر تعدادی از این راهبردها به تدریج می تواند خودپنداره و اعتمادبنفس مان را مثبت تر سازد. راهبردهایی را که در زیر ارائه شده اند بخوانید و از بین آنها راهبردهایی را که می توانید بیشتر به شما کمک کنند انتخاب و در زندگی تان به کار ببندید. توجه داشته باشید که موثر واقع شدن این راهبردها نیاز به زمان و تمرین کافی دارد.
1- اغراق نکیند
هر گاه احساس کردید که ندای درونی تان مسائل مختلف را بزرگ جلوه می دهد، آن را تصحیح کنید، به خصوص هنگامی که به طور منفی مبالغه امیز است. همچنین ، سعی کنید از فکر کردن با واژه هایی چون همیشه و هرگز اجتناب کنید.
2- مراقب افکار منفی تان باشید.
گاهی اوقات متوقف کردن یک فکر منفی در همان لحظه ای که به ذهن خطور می کند بسیار آسان است. اگر شما شخصی را بینید که با فریاد به شخص دیگری توهین می کند، احتمالا با مداخله او را متوقف خواهید کرد. پس چرا این رفتار را در قبال خودتان انجام نمی دهید؟
3- اشتباه تان را بپذیرید
همه افراد اشتباه می کنند و در زندگی شان خطاهایی دارند . شما نیز ممکن است در زندگی دچار اشتباهاتی شوید. اما مهم این است دائما خود را به خاطر اشتباهات سرزنش نکنید. سعی کنید از این اشتباهات درس های خوبی برای آینده بگیرید و آنها را پشت سر بگذارید. شکست و اشتباه را کلید موفقیت بدانید، نه پایان کار. به جای موضع گیری در برابر انتقادات ، به آنها توجه کنید تا به نواقص خود پی ببرید و بتوانید آنها را جبران کنید.
4- به خودتان زور نگویید
مدام از خودتان انتقاد نکنید و انتظارات غیرواقع بینانه نداشته باشید. معیارهایی را برای خودتان تعیین نکنید که از دیگران انتظار ندارید. این بسیار خوب است که تمایل داشته باشید کارتان را به نحو احسن انجام دهید ، اما انتظار کامل بودن (که غیرممکن است) و تنبیه کردن خودتان هنگامی که کاری را آن طور که انتظار دارید انجام نداده اید، شما را وارد یک دور خطرناک خواهد کرد.
5- به جای انتقاد از خود تشویق کنید
به جای آزار دادن خودتان با تمرکز بر جنبه های منفی (در خود یا دیگران) خودتان را تشویق کنید. باور کنید جنبه های مثبت بسیاری در زندگی شما وجود دارد که لازم است خود را به خاطر آنها تشویق کنید.
6- مراقب احساس گناه زیادتان باشید
هر زمانی که کسی مشکلی دارد یا چیزی اشتباه است، شما مقصر نیستید. عذرخواهی کردن و پذیرفتن تقصیر می تواند یک ویژگی مثبت باشد، اما تنها هنگامی که خطایی کرده اید و یاد گرفته اید که آن را پشت سر بگذارید . همان طور که در هر چیزی مقصر شما نیستید، مسئول هر چیزی هم به شمار نمی روید. به دیگران اجازه دهید تا خودشان مسئول رفتارهایشان باشند. این بار سنگینی را از روی دوش شما بر می دارد.
7- با خودتان مهربان باشید
آیا شما از خودتان با واژه هایی مانند «نادان» ، «زشت» یا «بازنده» انتقاد می کنید؟ آیا برای توصیف دوستان تان نیز از این واژه ها استفاده می کنید؟ به خودتان یادآور شوید که شما سزاوار رفتاری خوب هستید.
8- از هر چیزی تفسیر امید بخش داشته باشید
شما می توانید انتخاب کنید که چه تفسیری از گفته های دیگران و رویدادها داشته باشید. پس سعی کنید تفسیرهای مثبتی داشته باشید. همچنین، به موانع موقتی به صورت فرصت هایی برای رشد بنگرید.
9- خودتان را ببخشید
سعی نکنید خاطرات دردناک و احساسات بد را در خاطرتان نگه دارید ، چون باعث ایجاد افکار منفی و خلق بد می شود . اگر گذشته تان را کنترل نکنید ، گذشته تان شما را کنترل خواهد کرد. خطاهای سابقتان را ببخشید و به گذشته اجازه ندهید آینده تان را تعیین کند.
10- بر توانایی هایتان تمرکز کنید
از به کار بردن الفاظ منفی ای مانند «نمی توانم» اجتناب کنید . وقتی این الفاظ را مکرر به کار می برید، آن را باور نیز خواهید کرد. توانایی ها و ویژگی های مثبت تان را همواره در نظر داشته باشید.
11- مهارت ها و موفقیت هایتان را مشخص کنید
فهرستی از مهارت ها و موفقیت ها ی خود را تهیه کنید. مهم نیست که در نظر شما این موفقیت ها چقدر کوچکند . با مشخص کردن آنها در خواهید یافت که انسان مهم و ارزشمندی هستید.
12- دوستان خوبی داشته باشید
برای افرادی که برای تان ارزش قایلند زمان بگذراید و آنچه به آنها در مورد شما می گویند گوش دهید. در روابط خود با افرادی که دائما در حال تحقیر و سرکوب کردن شما هستند تجدید نظر کنید.
13- خود را با دیگران مقایسه نکنید
اگر دائماً خودتان را با دیگران مقایسه کنید، همیشه فردی را خواهید یافت که باهوش تر ، زیباتر، قوی تر و کاردان تر از شماست. این گونه مقایسه ها تنها اتلاف وقت است. پس بر خودتان متمرکز شوید.
14- با اعتماد بنفس با دیگران ارتباط برقرار کنید
اینکه دیگران تا چه اندازه شما را فردی با عزت نفس و اعتمادبنفس بالا بدانند بر میزان اعتماد به نفس تان تاثیر گذار است. بنابراین ، هنگام برخورد با دیگران تماس چشمی مناسب برقرار کنید، محکم دست بدهید، ظاهری آراسته داشته باشید ، به اقتضای موقعیت تبسم کنید، سر خود را بالا نگه دارید و در کل از رفتار غیرکلامی خود آگاه باشید.
ماهنامه سپیده دانایی - مهر91
