گاهی اوقات این اظهار نظرها به صورت کلی نادرست هستند و هیچ نظریه و یا پژوهش از آن حمایت نمی کند اما گاهی اوقات جمله بیان شده که به نمایندگی از تمامی دیدگاه های روان شناسی بیان می شود. در واقع خود یکی از موضوعات محل بحث در روان شناسی است و دیدگاه های متفاوت و یا حتی متضادی در مورد آن وجود دارد. قصد داریم برخی از این جملات آشنا را با شما مرور کنیم تا دیدی دقیق تر در رابطه با روان شناسی را برای شما ترسیم کنیم. « ببین روان شناسان می گویند اگر می خواهی حال خوبی داشته باشی باید خودت را خوب بشناسی و یک کنکاش درست و حسابی در مورد کودکی خودت داشته باشی»
این جمله و جملاتی از این دست که برای بیان اهمیت بسیار زیاد دوران کودکی و گذشته ما بیان می شوند هر چند تا حدی درست و از مواردی است که برخی روان شناسان تأکید زیادی بر آن دارند اما از سوی دیگر، دیدگاه برخی روان شناسان را به درستی بیان نمی کند. در واقع می توان گفت که همه روان شناسان چنین دیدگاهی ندارند. به عنوان مثال برخی روان شناسان معتقدند شما برای داشتن حالی خوب لازم نیست خیلی در گذشته خود کنکاش کنید، بلکه لازم است در «زمان حال» و در «همین جا» زندگی کنید و اصلاٌ بازگشت مکرر به گذشته می تواند خود یکی از دلایل ناراحتی های ما باشد البته این روان شناسان اهمیت آنچه ما تا به امروز تجربه کرده ایم را انکار نمی کنند بلکه تأکید آنها بر این است که لازم نیست زمان و انرژی زیادی برای بررسی گذشته خود صرف کنیم تا بتوانیم خوب زندگی کنیم بلکه گاهی لازم است تنها یاد بگیریم در زمان حال و در همین موقعیتی که داریم زندگی کنیم البته این گروه از روان شناسان روش های ویژه خود را برای ترغیب ما به زندگی در اکنون و همین جا دارند .
« ببین روان شناسان می گویند باید همه احساسات خودت رو بیرون بریزی و خواسته های خودت رو بدون هیچ سانسوری بیان کنی تا بتونی خوب زندگی کنی» بیان احساسات و خواسته ها بدون هیچ محدودیتی از جمله موضوعاتی است که توصیه به انجام آن به روان شناسی نسبت داده می شود. اما واقعیت این است که چنین توصیه ای را هیچ روان شناس منصفی انجام نخواهد داد. در واقع در روان شناسی بیان خواسته ها و احساسات بدون توجه به شرایط از جمله ویژگی های کودکان آن هم در محدوده سنی زیر سه یا چهار سال در نظر گرفته می شود انتظار از افراد بالغ این است که احساسات و خواسته های خود را با توجه به شرایط ایجاب کرد. اصلاٌ آنها را بیان نکنند در واقع می توان گفت که این جمله که بعدی افراطی دارد در نقطه مقابل دید گاهی است که از افراد انتظار دارد تا همه ی خواسته ها یا احساسات خود را به بهانه های مختلف بیان نکنند. توجه داشته باشید که همان قدر که بیان نکردن خواسته ها و یا احساسات دارای عوارض است و می تواند باعث آسیب به خود ما و البته تخریب روابط ما با دیگران شود، بیان آنها بدون در نظر گرفتن شرایط نیز می تواند موقعیتی مشابه را برای ما رقم زند.
«ببین روان شناسان می گویند همه ما یک کودک درون داریم»
به احتمال زیاد شما نیز اصطلاح کودک درون را شنیده اید؛ اصطلاحی که محدودیت خاصی در کارهای سینمایی و تلویزیونی هم دارد و به همین دلیل نیز غالب افراد با این مفهوم تا حدی آشنا هستند. از طرفی بسیاری افراد احساس می کنند چنین مفهومی در مورد آنها صدق می کنند و در نتیجه آن را به راحتی به عنوان واقعیتی انکار ناپذیر در نظر می گیرند. اما آیا این مفهوم این قدر که ادعا می شود موافق نظر تمامی روان شناسان است؟ مفهوم کودک درون برخاسته از دیدگاه اریک برن است اریک برن معتقد است افراد دارای سه بخش کودک، بالغ و عاقل هستند که تعامل این سه بخش با همدیگر در شکل گیری رفتارهای ما تأثیر گذاز است. این مفاهیم و به ویژه مفهوم کودک درون که از دیدگاه او وام گرفته شده است، از محبوبیت خاصی بین مردم برخوردار است اما بد نیست بدانید در واقع در بین روان شناسان این قدر محبوبیت و یا به عبارت بهتر مقبولیت ندارند شاید بخش هایی از دیدگاه برن توسط برخی روان شناسان پذیرفته شده باشد اما باید در نظر داشته باشید که همه روان شناسان چنین دیدگاهی را قبول ندارند. البته اولین انتقاد آنها به این موضوع عدم اثبات آن در طی آزمون ها و فرایند های علمی است با توجه به این موضوع اگر شما زمانی احساس کردید که چندان این مفهوم را قبول ندارید، می توانید با خیال راحت اما به شکلی منصفانه به آن انتقادی را وارد سازید و مطمئن باشید که دیدگاه شما تقابلی با دیدگاه روان شناسان نیز گروهی هستند که با شما هم نظر باشند.
دکتر شیوا امینی، کارشناس ارشد مشاوره
گردآوری : مرکز مشاوره روان شناسی آرامیس
