• در یک تعرف کلی می توان فویبا را ترس شدید، پیوسته و نامناسب از اشیا یا موقعیت ها دانست. در واقع فویبا، ترس شدیدی است که دلیل منطقی ندارد.
• غالباً افراد غیرمنطقی بودن ترس خودآگاه هستند؛ اما قادر به جلوگیری از بروز آن نبوده و گویی از کنترل ارادی آنها خارج است.
• فوبیاها تنوع زیادی دارند و شاید به شمار افراد روی زمین بتوان آنها را دسته بندی کرد!
• فوبیاها را از نظر شدت، طول مدت اختلال ،غیر طبیعی بودن ،ایجاد ناتوانی و میزان و همچنین اشیا و موقعیت های ایجاد کننده آنها دسته بندی کرده اند.
• یکی از شایع ترین و مهم ترین فوبیا ها ، ترس از خزندگان گوناگون و به ویژه مار است. بسیاری از دانشمندان بر این عقیده اند که از ترس از مار ریشه های تکاملی دارد.
• اضطراب و نگرانی شدید ، تپش قلب ، تعریق، لرزش، حالت تهوع، سرگیجه ، گاهی غش ، خستگی عمیق ، سر درد ، درد پشت و شانه ، ناراحتی های گوارشی ، درد معده ، فکرهای وسواسی و احساس خود کم بینی از جمله نشانه های بالینی اینگونه ترس ها به شمار می روند.
• فوبیا ها را از حیث میزان ابتلای زنان و مردان نیز می توان تقسیم بندی کرد. برخی از ترس ها از قبیل ترس از حشرات و حیوانات در زن ها بیشتر دیده می شود. برخی از این ترس ها ریشه های تکاملی داشته و به نحوه مطابقت انسان با شرایط خاص دوران پیش از تاریخ باز می گردد.
• گر چه فوبیا را ترس های بی علت دانسته اند؛ اما برخی از روانشناسان براین نظرند که می توان ریشه های اینگونه ترس ها را به دوران کودکی فرد بازگرداند؛ مثلا کودکی که پدرش اصرار دارد و او را وارد آب کند و شنا را به او یاد دهد ممکن است در آینده دچار ترس از اب شود.
• از یک دید فوبیا ترسی است که فرد علت ایجاد آن را به دلایلی سرکوب کرده و یا به فراموشی سپرده است. گاهی وقت ها هم فوبیا، از احساس گناه فرد نشات می گیرد.
• ترس های فوبیک اگر شدت پیدا کنند می تواند باعث انزوای فرد و اختلال در روابط خانوادگی و اجتماعی وی شوند.
• برخی از رفتارهای اجتماعی نیز می تواند ناشی از اینگونه ترس ها باشد. مثلا ممکن است فردی که از کوچک ترین زخم و جراحتی می ترسد، خود یک جراح کار کشته شود!
• ترس های مکانی مثل ترس از آسانسور ، ترس از فضاهای باز، ترس از فضاهای بسته، ترس از بلندی و ترس از دیگران از جمله شایع ترین فوبیاها هستند.
• بیشتر روان شناسان معتقدند برای درمان این اختلال مرضی هیچ چیز بهتر از رویارویی با وضعیتی که در او ایجاد ترس کرده نیست.
گردآوری : مرکز مشاوره روان شناسی آرامیس
