متأسفانه تصورات غلطی در مورد میزان قدرت روان شناسی در بهبود مراجعین وجود دارد. برخی قدرت بیش از اندازه برای آنها قائلند و برخی فکر می کنند روان شناسان کار خاصی نمی توانند انجام دهند.
گفتگو درباره مواردی که می تواند به شما کمک کند از انتخاب خود تا حد زیادی مطمئن باشید و بتوانید انتظار داشته باشید که خدماتی کارشناسانه و علمی و تاحد زیادی استاندارد دریافت کنید. اما جدا از خدماتی که دریافت می کنید برای اثر بخشی خدمات مشاوره و روان شناسی لازم است خود شما نیز تصورات درستی از این مجموعه خدمات داشته باشید و پیش از ورود به این عرصه انتظارات غیر منطقی شما اصلاح شده باشد. چرا که در صورت وجود انتظاراتی نادرست ممکن است خیلی زود نا امید شوید و در میانه باز بمانید و یا اصلاً نتوانید از جلسات مشاوره بهره ببرید. در این زمان به چند باور غلط رایج در مورد قدرت روان شناسی در بهبود بیماران و مراجعین می پردازیم و در آینده نیز به باور های غلط دیگری که در این حوزه وجود دارد خواهیم پرداخت.
از تصورات اشتباه در مورد قدرت بهبود روان شناسی تصورات اغراق آمیز دو سر طیف است. گاهی اوقات افراد چنان صحبت می کنند که گویی یک روان شناس با یک نگاه می تواند مشکلات افراد را متوجه شود و با یک جمله آنها را حل کند و در مقابل، گاهی چنان صحبت می شود که گویی مراجعه به روان شناس تنها مناسب افراد ساده لوحی است که می خواهند پولشان را دور بریزند. اما چرا هر کدام از این تصور اشتباه و البته دارای مخاطرات خاص خود هستند؟
جادوگرانی در میان ما
روان شناسان هم مانند افراد عادی قدرت ذهن خوانی دارند و بنابراین، امکان فهمیدن مشکلات مراجعین خودم و یا اطرافیانشان را بدون آنکه آنها شروع به صحبت کنند ندارند. البته به این معنا نیست که آنها در زمینه درک مشکلات افراد هیچ مزیتی نسبت به سایرین ندارند تفاوت مهم روان شناسان مهارت هایی است که فرا گرفته اند، مهارت های مهمی مانند گوش دادن فعال، همدلی و البته نداشتن پیش داوری در زمان گفت و گو با کمک این مهارت ها روان شناسان زمانی که افراد صحبت می کنند، می توانند بهتر متوجه قصد و نیت آنها شوند و با کمک دانشی که فرا گرفته اند می توانند به آنها برای بهبود اوضاع خودشان کمک کنند. نکته ی مهم در مورد روان شناسان این است که آنها بدون همراهی و مشارکت مراجع نمی توانند کاری انجام دهند و تا فرد صحبت نکند نمی توانند به مسائل او پی ببرند. افرادی که قدرت نامحدودی برای روان شناسان در نظر می گیرند ممکن است تصور کنند در صورتی که یک جلسه به روان شناس حاذقی مراجعه کنند،تمام مشکلاتی که سال ها گریبان گیر آنها بوده حل خواهد شد، تصوری که با یک بار تجربه، غلط بودن آن اثبات خواهد شد، چرا که یک روان شناس هر قدر هم که توانا باشد نمی تواند تمامی مشکلات قدیمی ما را در یک جلسه نیم ساعته یا در نهایت یک ساعته حل کند، بلکه لازم است مناسب با درخواست و انتظارات ما از جلسه ی مشاوره و با توجه به نظر روان شناسان جلساتی را به این کار اختصاص دهیم.
کلاه برداران حرفه ای
نقطه ای مقابل گروهی که تصور می کنند روان شناسان با نگاه به دیگران می توانند متوجه مشکلات آنها شوند افرادی هستند که معتقدند روان شناسان کار خاصی انجام نمی دهند. آنها تنها سکوت می کنند، سر تکان می دهند و همان چیز هایی که خودمان هم بهتر از هر کس دیگری می دانیم به ما می گویند و البته در نهایت پول هم می گیرند در مورد این تصور نادرست نیز باید به چند نکته اشاره داشت متأسفانه به رغم تصوری که بسیاری از افراد دارند اطلاعات صحیح و کار بردی غالب افراد در حوزه ی روان شناسی چندان بالا نیست شاهد این مدعا نیز مشکلات فراوانی است که همسران در رابطه با یکدیگر و البته والدین در ارتباط با فرزندان خود دارند. از سویی، گاهی اوقات افراد ممکن است اطلاعات و دانسته های صحیحی داشته باشند، اما روش کاربردی کردن آنها در زندگی را نمی دانند. به عنوان مثال، ممکن است فرد بداند که اعتماد به نفس پایینی دارد و باید تغییراتی در زندگی خود ایجاد کند و حتی ممکن است هدف گذاری درستی نیز برای خود داشته باشد، اما در زمان اجرا شکست می خورد، این نقطه جایی است که روان شناس می تواند یاری رسان خوبی باشد، چرا که او می تواند با کمک روش های درست روان شناختی به ما کمک کند تا تغییرات لازم را در خود ایجاد کنیم. اما شاید شما مواردی را سراغ داشته باشید که دوست شما با خودتان به روان شناسی مراجعه کرده اید و متوجه شده اید که هیچ فایده ای برای شما نداشته است بد نیست پیش از قضاوت به چند سئوال در این مورد فکر کنیم آیا روان شناس خود را به درستی انتخاب کرده بودید؟ آیا او دانش ، صلاحیت و تجربه کافی در مورد مشکل شما را داشت؟ و سئوال مهم دیگری که غالباً دست کم گرفته می شود: آیا شما همکاری لازم را در جلسات مشاوره داشتید و واقعاُ در پی تغییر تغییر اوضاع بودید؟ یادتان باشد برای بهره گیری را جلسات مشاوره روان شناس به کمک شما نیاز دارد و در صورتی که همراهی لازم را نداشته باشید هیچ اتفاق مثبتی روی نخواهد داد.
شیوا امینی کارشناس ارشد مشاوره
گردآوری : مرکز مشاوره روان شناسی آرامیس
