لب خندان بیاور چون لب جام
ارسطو می گوید: «اگر از مردم بپرسیم عالی ترین خوبی قابل دسترس چه چیزی است؟ خواهند گفت: شادی و لذت بردن از زندگی.» بسیاری از مردم می دانند لذت بردن و شادی چیست، اما نمی دانند چگونه باید به آن دست یابند؛ نمی دانند چگونه باید به دنبالش بروند. روانشناسان و پژوهشگران تحقیقات بسیاری درباره لذت بردن از زندگی و شادی، انجام داده اند و معتقدند می توان با راهکارهایی سطح رضایت و لذت از زندگی را بالا برد. در این مقاله قصد داریم برخی از این راهکارهای سودمند را به شما معرفی کنیم.
در دنیای پر اضطراب و سراسر استرس زای امروز، آرامش و راحتی خیال و لذت بردن از زندگی، نعمتی است که بسیاری آرزوی آن را دارند. اما برای رسیدن به آرامش فقط آرزو کافی نیست، بلکه باید قدم پیش نهاد و کاری کرد. تحقیقات مختلف آشکار ساخته اند افراد به صورت آگاهانه و از پیش تدبیر شده می توانند نشاط و شادابی خود را افزایش دهند. انچه در پی می آید برخی تکنیک های روان شناختی است که ضمن کمک به رفع تشویش و نگرانی، آرامش ، نشاط و شادی را در زندگی ما رونق می بخشد.
1- فرد فعالی باشید. برای شاد بودن نیازمند فعالیت هستیم و در واقع شاد بودن و لذت بردن از زندگی نیازمند انرژی است و نمی توان با بی تحرکی و نشستن در یک جا و فقط با فعالیت ذهنی، از زندگی لذت برد. رد میان انواع فعالیت ها سعی کنید فعالیت هایی را انتخاب کنید که برای شما لذت بخش هستند و هر روز، زمانی هر چند کوتاه را به این فعالیت ها اختصاص دهید . فعالیت های جسمانی، گروهی، تازه و جدید، بیشتر از سایر فعالیت ها برای شما شادی خواهند آورد. تعطیلات نوروز که در پیش رو است، فرصت خوبی برای تمرین این راهکار است.
2- خلاق باشید و زندگی خود تنوع دهید. سعی کنید در همه بخش های زندگی خود تنوع و تغییر را بگنجانید تا از روزمرگی فاصله بگیرید. می توانید با کمی خلاقیت امور مختلف زندگی را به شیوه های متنوعی پیش ببرید و در هر کدام از این شیوه ها، چیزهای بسیاری یاد بگیرید و تجربیات متنوعی کسب کنید. مثلا اگر هر روز به سرکار می روید، می توانید برای رفتن به سرکار مسیرهای مختلف را امتحان کنید تا دچار روزمرگی در این زمینه نشوید؛ یا در نوع پوشش خود تغییر ایجاد کنید.
3- برای اهداف زندگی خود برنامه داشته باشید. برای زندگی خود اهدافی را ترسیم و با استفاده از مدیریت زمان برای رسیدن به هر یک از این اهداف برنامه ریزی کنید. با این کار می توانید کارهای خود را به موقع انجام دهید و از تعویق امور بپرهیزید و در نهایت هنگامی که به هدفی می رسید احساس موفقیت و رضایت از خود و زندگی تان داشته باشید. داشتن اهداف، بیشتر برنامه ها و امور زندگی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد، بنابراین اهداف بلندمدت و کوتاه مدت خود را معین کنید. اهداف به شما انگیزه می دهند و شیوه های خوب زندگی را برای تان ترسیم می کنند.
4- انتظارات خود را واقع بین کنید. کاغذی بردارید و انواع و سطح انتظار و توقع از خود، آینده و زندگی تان را بنویسید و بدانید انتظارات و توقعات خیلی بالا، معمولاً به ناکامی می انجامد و انتطارات خیلی پایین نیز باعث ملال و خستگی می شود، اما توقعات سطح معتدل، منطقی و دست یافتنی تر، بیشتر به نتایج دلخواه و مطلوب منجر می شود. بنابراین با کاهش سطح توقعات و مهار آرزوهای بلندپروازانه، بهتر می توان به شادمانی دست یافت. این جمله را نیز مدنظر داشته باشید که افراد شاد به آن چه می خواهند می رسند، چرا که انها چیزهایی را طلب می کنند که توانایی به دست اوردن آن را دارند.
5- در زندگی خود نظم ایجاد کیند. زندگی بدون نظم و برنامه ، یک زندگی شلوغ و بی سر و سامان است. افراد بی نظم بطور سرسام آوری با انواع مشکلات روبه رو می شوند که موجب ایجاد استرس و ناراحتی در انها می شود. کسالت، درماندگی، تشویق و اضطراب حاصل یک زندگی بی برنامه است . براین اساس تا می توانید شکل واضحی به زندگی خود بدهید . برای خود برنامه مشخصی داشته باشید . این کار باعث می شود در پایان هر روز، احساس رهایی کنید و در نهایت لذت از زندگی خود را افزایش دهید.
6- روابط اجتماعی خود را گسترش دهید. وجود تعاملات اجتماعی چه در اجتماعات رسمی و چه در اجتماعات غیررسمی ، احساس رضایت از زندگی ، حمایت از سوی دیگران و تعلق به گروه را افزایش می دهد. تحقیقات نیز نشان داده اند افراد برون گرا و فعال اجتماعی ، بیشتر از زندگی خود لذت می برند و احساس شادی می کنند در موقعیت های مختلف ، روابط خود را گسترش دهید، بیشتر گفتگو را شروع کنید ، از دیگران قدردانی و حمایت به عمل اورید تا انها نیز حامی شما باشند.
7- افکار خود را مدیریت کنید. شاید یکی از مهم ترین کارهایی که برای افزایش لذت در زندگی می توانید انجام دهید، همین کنترل افکار منفی باشد؛ چرا که شما همانی هستید که می اندیشید. هنگامی که افکار منفی به ذهن شما هجوم می آورند تا سرزندگی را از شما بگیرند. جلو انها بایسیتد و با جایگزینی افکار مثبت و امیدوار کننده به جای افکار منفی، از شدت ناراحتی خود بکاهید. پس همیشه مراقب باشید چگونه فکر می کنید، چرا که افکار منفی شادی افراد را کاهش و ناراحتی انها را افزایش می دهد.
8- نگاه خوشبینانه خود را تقویت کنید. یکی از مهم ترین ویژگی های افراد شاد، نگاه خوشبینانه و تفکر مثبت است. خوشبینی ساده لوحی نیست، بلکه تفسیر و برداشت مثبت از اتفاقات است. در جهان اطراف ما هر لحظه اتفاق های زیادی می افتد که به خودی خود نه خوب هستند و نه بد، این ما هستیم که خوب بودن یا بد بودن انها را رقم می زنیم. به این نکته توجه داشته باشید که در هر موقعیت و رویدادی دو انتخاب دارید، در واقع از یک اتفاق واحد، می توانید دو برداشت داشته باشید؛ فرد شاد برداشتی مثبت از آن دارد و فرد نا شاد از ان برداشت منفی می کند و آن را بد می شمارد فراوانی برداشت های مثبت فرد را خوشبین و فراوانی برداشت های منفی او را بدبین می کند فوردایس روان شناس نامی، که او را با برنامه شادکامی می شناسند، برای تقویت خوشبینی افراد، از آنان می خواهد از وقایع ناگوار تفسیرهای مثبتی ارائه دهند. اگر فرد تصور کند کارها به گونه ای انجام می گیرند که شادی او را فراهم می کنند، احتمالاً رفتاری از خود بروز می دهد که منجر به شادی و لذت می شود.
9- هیجانات مثبت را در خود افزایش دهید. در طول زندنگی خود به طور کلی با دو نوع هیجان روبه رو هستیم؛ هیجانات مثبت و هیجانات منفی. در طول زندگی روزمره تا آنجا که ممکن است باید از هیجانات منفی اجتناب و در صورت تجربه هیجان منفی باید بتوان آن را به طور صحیح ابراز کرد. هیجانات مثبت (شادی، لذت،و نشاط، رضایت) موجب خشنودی از زندگی و احساس کارآیی می شوند؛ همچنین هیجان های مثبت اثرات هیجان های منفی را خنثی می سازند. بنابراین باید سعی کرد در روزانه با انجام فعالیت های گوناگون و تفکر مثبت، این گونه هیجانات مثبت را افزایش داد.
10- در اینجا و اکنون باشید. افراد شاد همواره متوجه زمان حال هستند و سعی می کنند حداکثر لذت را از فعالیت های روزانه خود ببرند. شادی همواره در اینجا و زمان حال واقع است نه در جای دیگر و زمان دیگر. تحقیقات بیانگر ان است که افراد شاد بیشتر از افراد ناشاد از زندگی لذت می برند، زیرا ذهن خود را مشغول رویدادهای تلخ گذشته و گاهی اوقات ندامت از انجام برخی امور نمی کنند و غم روزی را که نیامده نمی خورند. البته شاید برخی افراد این راهکار را به بی خیالی تفسیر کنند، در حالی که منظور اصلا این نیست. هدف آن است که با عبرت آموزی از گذشته و نگاهی دوراندیش به آینده، از زمان حال لذت ببریم.
11- خودتان را بپذیرید و دوست داشته باشید. خویشتن پذیری به این موضوع اشاره دارد که شخص یاد گرفته است با خودش زندگی کند و محدودیت ها و امکاناتی را که ممکن است در خودش بیابد بپذیرد. بنابراین برای افزایش لذت خود از زندگی، به بررسی احساس و نگرش مثبت نسبت به خود بپردازید و اگر برداشت نادرست و منفی به شخصیت خود دارید، آن را برطرف کنید. محدودیت ها را برطرف کنید و اگر برطرف شدنی نیستند، با انها کنار بیاید. همچنین به تقویت مهارت هایی که کمک می کنند زندگی مستقل و شاد داشته باشید مانند رشد توانمندی ها و شایستگی ها، افزایش تسلط بر زندگی و داشتن جهت گیری درونی در زندگی توجه داشته باشید . در نهایت، بکوشید همیشه خودتان را صادقانه ابراز کنید تا احساس آسایش بیشتری را در زندگی روزانه تجربه کنید.
12- لذت بردن و شاد بودن را در اولویت خود قرار دهید. شادی و لذت بردن از زندگی باید اولویت زندگی افراد باشد . افراد شاد بیش از دیگران برای شادی ارزش قائل می شوند و بسیاری از آنها شاد بودن را مهم ترین چیز در زندگی خود می دانند. این افراد درباره چگونگی حفظ و افزایش شادی خود زیاد فکر می کنند. آنان شادی را به خوبی برای خود تعریف کرده اند؛ شما نیز اینگونه باشید.
در پایان پیشنهاد می کنم عبارت را خوب بخوانید: همه ما خودمان را چنین متقاعد می کنیم که با ازدواج زندگی بهتری خواهیم داشت؛ وقتی بچه دار شویم بهتر خواهد شد؛ و با به دنیا آمدن بچه های بعدی زندگی بهتر ... اما وقتی می بینیم، کودکان مان به توجه مدام نیازمندند، خسته می شویم، با خود می گوییم، بهتر است صبر کنیم تا بزرگ تر شوند؛ فرزندان ما که به سن نوجوانی می رسند، باز کلافه می شویم، چون دائم باید با آنها سر و کله بزنیم. با خود می گوییم، مطمئنا وقتی بزرگ تر شوند و به سنن بالاتر برسند ، خوشبخت خواهیم شد، اما حقیقت این است که برای خوشبختی ، هیچ زمانی بهتر از همین الان نیست. اگر الان نه، پس چه موقع؟ زندگی همواره پر از چالش است. بهتر این است این واقعیت را بپذیریم و تصمیم بگیریم با وجود همه این مسائل، شاد و خوشبخت زندگی کنیم و از زندگی لذت ببریم.
زندگی، همان چیزهایی است که ما آنها را به عنوان موانع می شناسیم؛ این بصیرت به ما یاری می دهد دریابیم جاده ای به سوی خوشبختی وجود ندارد، خوشبختی ، خود همین جاده است. پس بیایید از هر لحظه لذت ببریم، خوشبختی یک سفر است، نه یک مقصد ؛ و چه خوب گفته است بزرگ مردی که «بسیاری از مردم شادی های کوچک را به امید خوشبختی بزرگ از دست می دهند.» بنابراین لذت بردن از زندگی و شادی، رازی سر به مهر نیست؛ آرزویی دست نایافتنی نیست؛ گوهری نایاب نیست؛ کافی است نگاهی به نیمه پر لیوان بیندازید، لذت شادی را خواهید یافت.
محمد ترکمان، کارشناس ارشد روان شناسی بالینی
