آرامیس مشاور




چگونه دوران عقد بهتری داشته باشیم؟

پس از گذران مراحل آغازین ازدواج و انتخاب، مهم ترین دوره در زندگی زناشویی، «دوران عقد» است. منظور از دوران عقد در این نوشتار ، فاصله زمانی بین جاری کردن صیغه عقد تا زمان جشن عروسی و آغاز زندگی مستقل توسط همسران جوان است. علیرغم مناسب بودن این دوره برای شناخت بیشتر، بیشتر همسران جوان به دلیل برخی مشکلات قادر به بهره برداری مناسب از این دوره نیستند. گاه دیده شده است که شیرین ترین دوره زندگی به دلیل نداشتن آگاهی و مهارت لازم ، به تلخ ترین دوره زندگی تبدیل می شود. نتایج پژوهش کیفی نگارنده در میان همسران یکی از شهرهای بزرگ کشور از زوایای متفاوت نشان داد، شناخت عمیق و دقیق مشکلات این دوران و رفع و پیش گیری از بروز آنها می تواند در بهره مند شدن از دوران عقدی شیرین و به یادماندنی کمک بزرگی باشد.

نتیجه مصاحبه های عمیق این مطالعه با همسران ، حکایت از آن دارد که بیشتر همسران با توجه به مشکلات به وجود آمده ریز و درشت در این دوران «تلخ کامی دوران عقد» را تجربه می کنند و اذعان دارند که دوران پس از عروسی رضایت بیشتری از زندگی زناشویی شان داشته اند. البته بی تردید با توجه به افزایش مشکلات تجربه شده همسران، این تلخ کامی نیز دارای سطح بندی است. به خاطر سپردن کدهای ذکر شده در این نوشتار ، می تواند تا حدودی از مشکلات بکاهد و باعث شود طعم شیرین این دوران در خاطرتان ماندگار شود.

کد 1- تجارب نامطلوب
هر یک از زن و شوهر با تاریخچه زندگی قبلی خود، وارد زندگی زناشویی می شوند. تمامی تجربه های پیشین بر روند تصمیم گیری و رفتار همسران با یکدیگر و اطرافیان اثر خواهد گذاشت؛ هما کد کلیدی که همسران لازم است به یاد داشته باشند و اقدامات مقتضی را برای کمرنگ تر کردن اثر این کد انجام دهند. گاه خودآگاهی نسبت به این تجربه ها و اثرات آن در این دوران به تنهایی می تواند اثر این کد را کاهش دهد.

کد 2- اهمیت حرف مردم و آبروداری
یکی دیگر از موارد پر اهمیت در بین مردم، مهم دانستن «حرف مردم» است. به این معنی که بسیاری حاضر به انجام هر کاری هستند تا از حرف و قضاوت نامناسب مردم خلاصی یابند. این عامل خود زمینه ساز مشکلاتی می شود. در این موارد لازم است همسران نسبت به اثر این کد آگاهی داشته باشند و در دام افراط و تفریط نیفتند. از سوی دیگر، گویا خدایی به نام «آبرو» وجود دارد که مردم آن می پرستند! عرف و هنجار خانوادگی، میزانی برای سنجش این است که آیا آبروداری شده است یا نه؛ به این معنی که اگر عرفیات و هنجارهای یک خانواده توسط دیگری اجرا نشود ، آبروی خانواده اول به جا آورده نشده است.
در این مورد نیز تنها توصیه به همسران و خانواده ها این است که همواره به یکدیگر یادآور شویم که در زندگی اجتماعی ، همه افراد با تقاب هایشان زندگی می کنند. هر چقدر این نقاب ها قوی تر باشد، ما از خود واقعی مان دورتر می شویم ؛ به این معنا که هر چه بیشتر سعی کنیم به فکر حرف مردم و آبروداری باشیم، باعث می شویم ناخواسته در دام «جدایی از خود واقعی» مان بیفتیم. هر چه فاصله خود واقعی ما و خودی که به دیگران نمایش می دهیم بیشتر باشد ،احتمال بروز آسیب های روانی برای ما بیشتر خواهد شد. پس بهتر است حد اعتدال را رعایت کنیم و این قدر خود آزاری نکنیم. بهتر است این جملات «مردم چه می گویند و مردم چه فکر می کنند؟» را تا حدی از دایرۀالمعارف مراوداتمان حذف کنیم تا به خود واقعی مان نزدیک تر شویم و سلامت روحمان را افزایش دهیم.

کد 3 – رودربایستی
یکی دیگر از عواملی که باعث ایجاد تلخ کامی دوران عقد می شود «رودربایستی» است. به این معنا که همسران در مواردی که نیاز به صحبت کردن و اقدام صریح و رک دارند، به دلایل متفاوتی مانند «رو نشدن» ، «ترس از بد آمدن» یا «ملاحظه کاری» حرف های دل خود را به روشنی و صراحت بیان نمی کنند و یا اقدام مقتضی با شرایط را انجام نمی دهند.
لازم است در این موارد همسران و خانواده ها پیش از ورود به این عرصه، مهارت های حل مسئله، گفت و گوی عاقلانه و برمبنای من بالغ ، مهارت نه گفتن و دیگر مهارت های زندگی سالم و شاد را تمرین کرده باشند. برای تقویت این مهارت ها می توانید از کتاب ها و جلسات برگزار شده در این زمینه بهره مند شوید.

کد 4- نقش فعال خانم ها
نتایج برخی پژوهش ها در غرب نشان داده است که زنان به نسبت مردان بیشتر مسئول ماندگاری و رشد مراسم ها در خانواده ها هستند و به همین واسطه به نظر می رسد این مراسم ها نقش بیشتری در زندگی انها برجای می گذارد.
در پژوهش نگارنده نیز، شرکت کنندگان بیشتر به نقش مادرها و خواهرهایشان در پیگیری رسوم اشاره داشتند؛ اما نقش پدرها بیشتر در اعمال محدودیت و ممنوعیت بویژه در ارتباط با رفت و آمد همسران و همچنین در هزینه کردن های ریالی بیشتر نمایان می شد. زنانه شدن بیش از اندازه اجرای آداب و رسوم، ریزبینی کنجکاوانه زنانه، به همراه آبروداری و دیگر خلقیات زنانه، باعث سخت و سنگین شدن روز به روز رسوم شده است. از انجا که بانوان می کوشند اطلاعات خود در مورد رسوم را از طریق مشورت ها افزایش دهند، همین باعث بروز برخی مقایسه ها، چشم و هم چشمی ها و دیگر آفات می شود.
لازم است زنان در برگزاری مراسم، قدری پای خود را از روی پدال گاز تنوع طلبی و تجمل برداشته و به این دوران به عنوان بخشی از زندگی همسران جوان بنگرند، نه کارزاری برای قدنمایی و جولان دادن منیت ها و خواسته های دنیایی که تنها رضایت آنی آنها را در پی خواهد داشت. از سوی دیگر به نظر می رسد ورود آقایان و هدایت امور توسط آنها نیز باعث متعادل تر شدن این فضا شود.

کد 5- انتظارات ناگفته
در دوران آشنایی و خواستگاری، همسران در باب انتظارات خود درباره زندگی آینده گفت و گوهایی دارند. در حالی که شروع زندگی مشترک، میدانی از مشارکت کل خانواده است و اتفاقاً کنترل همسران بر اتفاقات این برهه از زمان بسیار سخت است.
به نظر می رسد با توجه به اینکه این انتظارات ناگفته بیشتر از ناحیه خانواده ها در دوران عقد بر همسران تحمیل می شود؛ در جلسات خواستگاری، همسران با خانواده هایشان بیان صریح و روشنی از انتظارات خود در مورد نحوه اجرای رسوم ندارند.
بیان خواسته ها و صحبت با لایه ای از ابهام، به نحوی که شنونده برای درک گفتار باید منطق و استدلال ذهنی خود را به کار گیرد، بر میزان سوء تفاهمات بین خانواده هامی افزاید. به گفته روان شناسی به نام «برن» ، نوعی بازی در محاورات شکل می گیرد که سطح ظاهری یا اجتماعی پیام با سطح غیرآشکار و روان شناختی ان متفاوت است و این خود زمینه ساز مشکلاتی خواهد بود.
برای نمونه، از یک سو در دوران خواستگاری و اوایل عقد، ساده زیستی از طرف خانواده ها شعار داده می شود و تجمل زشت و مورد نکوهش است و از سوی دیگر، بدون نیاز خواسته هایشان به صورت واضح توقع اجرای رسوم مطابق با عرف وجود دارد و این تضادی آشکار است که حل آن توان زیادی از همسران طلب می کند.


مائده صنعتگر – کارشناس ارشد مشاوره خانواده