آرامیس مشاور




اوتیسم یا «درخودماندگی»

اوتیسم نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می شود. در زبان فارسی، اوتیسم را «در خودماندگی» ترجمه کرده اند. تا به حال هیچ علت قطعی و مشخصی را برای این بیماری ذکر نکرده اند، اما ترکیبی از عوامل وراثتی و محیطی، در ایجاد بیماری موثر است. کودکان اوتیستیک (اوتیسم) سه نوع علامت را را نشان می دهند : روابط اجتماعی ضعیف ، مشکلاتی در ارتباط کلامی و غیرکلامی و نیز علاقه ها و فعالیت های محدود.این نشانه ها در سه سال اول زندگی دیده می شوند و به نظر می رسد که در سرتاسر زندگی ادامه پیدا می کنند.

روابط اجتماعی ضعیف به صورت ناتوانی در ایجاد روابط با هم سن و سالان به طوری که متناسب با سطح رشد کودک باشد، نقص قابل توجه در استفاده از رفتارهای غیرکلامی متعدد مانند تماس چشمی، عدم تلاش برای شریک شدن در شادی و علاقه های دیگران ، استفاده پیاپی یا کلیشه ای از زبان یا زبان غیرعادی ، فقدان بازی های تخیلی متنوع یا بازی تقلیدی اجتماعی متناسب با سطح رشد از دیگر نشانه هاست. رفتار حرکتی تکراری (مثلا پیچاندن یا به هم زدن انگشت یا دست یا حرکات پیچیده تمام بدن) ، اشتغال ذهنی با قسمت های مختلف اشیا، پایبندی انعطاف ناپذیر به اعمال روزمره نیز در کودکان اوتیستیک دیده می شود . در شکل خفیف تر اختلال (سندرم آسپرگر) ، کودکان معمولاً گفتار دارند و حتی ممکن است که به لحاظ هوشی با استعداد باشند، اما دارای یک یا چند مشکل رفتاری و اجتماعی اوتیستیک هستند.
برای سالیان متمادی ، اوتیسم نادر و در هر 5 نفر از 10.000 کودک دیده می شد. با این حال، از آغاز دهه 1990 ، نرخ اوتیسم در جهان افزایش یافت و به حد 60 در 10.000 نفر رسید. در سال 2012، متحده آمریکا اعلام کرد . که 1 نفر از هر 88 کودک در ایالت متحده با یکی از اختلالات طیف اوتیسم تشخیص خورده است. در جامعه نیز آمار این اختلال رو به افزایش است . نسبت اوتیسم در پسرها 4 برابر بیشتر از دخترهاست و این اختلال بین تمام نژادها و همه طبقات جهان ، با تفاوت شدت به چشم می خورد.
کودکان اوتیستیک ممکن است به هنگام نامیده شدن واکنشی شان ندهند و از نگاه کردن به اشخاص پرهیز کنند. بیشترشان دارای لحنی یکنواخت هستند و در واکنش به احساسات دیگران، از طریق حالات چهره ای مشکل دارند و همچنین هنگام صحبت کردن با دیگران در مورد رفتارهای مورد علاقه شان از نگاه کردن به صورت دیگران پرهیز می کنند.
آنها از اثر منفی رفتارشان روی افراد اطلاعی ندارند و به نظر می رسد که از احساسات دیگران در مورد خودشان نیز بی اطلاع هستند. تعدادی از کودکان اوتیستیک درگیر یکسری حرکات تکرارای مانند حرکت پاندولی و چرخاندن مو با دست هایشان هستند یا رفتارهای خودآزاری از قبیل کوبیدن سر دارند. آنها دوست دارند صحبت های دیگران را تکرار کنند و به جای به کار بردن ضمیر «من»، نام خود یا ضمیر دیگری را به کار می برند.
تعداد از آنها با یک صدای آهنگین در مورد موضوعات مورد علاقه شان صحبت می کنند یا به کسانی که با انها صحبت می کنند بی اعتنا هستند. آنها در تشخیص صداها، حس لامسه و دیگر حواسشان پاسخ مناسبی نمی دهند.
نسبت به درد احساس کمی دارند و ممکن است یکی از حواسشان برتر از دیگران باشند؛ چنین حس های غیرمعمولی ممکن است در علائم و رفتارهای آنها تاثیر داشته باشد، مثل فرار ار بغل شدن.
نیمی از کودکان اوتیستیک بهره هوشی زیر 50 دارند ، 20 درصد بین 50 تا 70 و 30 درصد بالاتر از 70 می باشند؛ هر چند تخمین زدن بهره هوشی در کودکان اوتیسم مشکل است ، چون آنها مشکلات رفتاری و زبانی دارند و این امر به نوع تست ها و چگونگی طراحی آن بر می گیرد.
درصد کمی از کودکان اوتیسم نبوغ خاصی دارند . این اشخاص در بعضی از زمینه ها محدودیت هایی دارند، اما مهارت های فوق العاده ای در زمینه موسیقی، ریاضیات ، نقاشی یا تجسم فکری دارند.
در حالی که درمان شناخته شده ای برای اوتیسم وجود ندارد ، رویکردهای درمانی و آموزشی ای برای این اختلال هست که می تواند برخی از مسائل مرتبط با این وضعیت را کاهش دهد.
نکته اساسی برای درمان این است که باید هر چه زودتر انجام گیرد. یعنی والدین در صورت مشاهده هرگونه رفتار غیر طبیعی کودک در هر سنی، باید به روانپزشکان کودک و نوجوان و روان شناسان مراجعه کنند.
بسیاری از والدین ، زمانی که تشخیص اوتیسم برای کودکشان مطرح می شود، برخورد مناسبی نمی کنند و در واقع دچار نوعی انکار می شوند و با مراجعه به متخصصان مختلف ، امیدوارند که تشخیص دیگری را برای کودک آنها مطرح کنند.
گروهی دیگر، تمام آرزوهایی را که برای کودک خود داشتند نقش بر آب می بینند و از هر گونه اقدامی ناامید می شوند، اما امروزه بیش از هر زمان دیگری می توان به کودکان اوتیستیک کمک کرد. هر چه اقدامات زودتر انجام شوند، نتایج بهتر خواهند بود.
رویکردهای درمانی اوتیسم به درمان های غیردارویی شامل رویکردهای رفتاری و آموزشی، گفتار درمانی، کاردرمانی، موسیقی درمانی، درمان حسی، ارتباطی و درمان های دارویی مانند اصلاح رژیم غذایی ، افزودن ویتامین ها و مواد معدنی تقسیم می شود.
زهرا نوعی، کارشناس ارشد روان شناسی بالینی