آرامیس مشاور




10 راه برای آموزش کنترل خشم به فرزندان

تربیت انسان عقلانی آینده
شما چه خوش تان بیاید و چه نیاید، کلید مدیریت خشم بچه خودتان هستید. اما اگر تکنیک های این مطلب را به کار ببندید همیشه این طور نخواهد بود.
• هدف تان را مشخص کنید. بیشتر والدین برای بچه های خود هدف هایی دارند اما این هدف ها اغلب به آموزش، پرورش و محبوبیت بچه ها مربوط است تا به ویژگی های شخصی یا عاطفی آنها خیلی از پدر و مادرها فکر می کند که این ویژگی ها خود به خود پیدا خواهند شد، اما متاسفانه اشتباه می کنند. کار بزرگ کردن یک بچه غیرخشمگین را از همان روز او تولد تبدیل به بخشی از وظایف رسمی خود کنید و همیشه در خاطر نگه دارید.

• فعال باشید: فرزند شما چطور می تواند هیجان پیچیده ای مثل خشم خود را خود به خود یاد بگیرد؟ او نمی تواند و یاد هم نخواهد گرفت ! برای اینکه مربی خوبی برای او باشید باید فعالانه خود را درگیر این کار بکنید . فرزند شما به پشتیبانی ، راهنمایی، درایت، دانش و صبر، پذیرش و مهارت شما احتیاج دارد. مربی نباید آسان گیر (بی اعتنا و بی توجه) یا بی تفاوت (از لحاظ عاطفی بی علاقه) باشد.

• با فرزندتان بی پرده درباه احساسات خود حرف بزنید. از جمه درباره خشمتان، و به او کمک کنید تا بفهمد که هیجان ها و احساسات بخشی طبیعی از انسان اند.

• پیشاپیش فعال باشید. معمولاً والدین پیش از مشاهده رفتار غلط فرزند خود (مثلا بداخلاقی در فروشگاه) کاری نمی کنند، اما بعد از آن بچه ها را تنبیه می کنند. این روش مراقبت از بچه ها، در بهترین شرایط روش واکنشی است. «تو فروشگاه خیلی بچه بدی شده بودی، پس باشد بقیه روز رو بری اتاقت بمونی.» به جای این کار وقتی می خواهید وارد فروشگاه بشوید، به فرزند خود یادآوری کنید که «ما داریم می رویم فروشگاه . قرارهایی را که با هم گذاشتیم یادته؟ یادت باشه همیشه جلوی چشم بمونی ، ندویی، اگه گقتم نمی تونیم چیزی را بخریم و تو ناراحت شدی، به جای اینکه لگد بزنی و جیغ بکشی ، فقط به مامان بگو که چه حسی داری ، اگه به قرارهامون عمل نکنی ، یک راست می رویم خونه. اما اگر رفتارت درست باشه، سر راهمون می رویم پارک! باشه؟»

• تشویق کنید. این کار را با تعریف کردن از رفتارهای خوب فرزندتان انجام دهید نه با دادن شیرینی. به او یاد بدهید که چطور دیگران را در نظر داشته باشد و بعد وقتی به شما نشان می دهد که این خواسته شما را یاد گرفته است، باز تشویقش کنید. بعد از اینکه کاری را به شکل بد انجام می دهد روی اهمیت عذرخواهی تاکید کنید. یاددادن عذرخواهی به کودک تان مانند یاد دادن پذیرش مسئولیت رفتارش است.

• به جای مسائل، روی راه حل مسائل تمرکز داشته باشید. بچه ها از والدین انتظار ندارند که به آنها بگویند شما مشکل دارید ، انتظار (بی صبرانه) آنها این است که کسی به آنها بگوید چطور مشکل خود را برطرف کنند. وقتی به یک بچه خشمگین می گویید «داد نزن! همه را داری ناراحت می کنی» مشکل او را ( در اثر هر چیز که به وجود آمده باشد) برطرف نمی کنید . ضمناًً گفتن «داد نزن» راهی فراتر از صرفاً تخلیه خشم به او نشان نمی دهد. جای این حرف به بچه خود بگویید « من می فهمم که مشکلت چقدر عصبانیت کرده، شاید اگه با صدای پایین تری به من بگی اون مشکل چیه ، بتونم کمکت کنم. مطمئنم اگر عصبانیتت تموم بشه دوتایی می تونیم مشکل تو را حل کنیم . خوب حالا می خواستی چی بهم بگی؟»

• زود شروع کنید و حرف بزنید. هرگز برای شروع به تربیت فرزندی که خشمگین نباشد زود نیست. گفتگوی عاطفی بین والدین و فرزندان زمانی شروع می شود که بچه ها حدود سه ماه دارند و از طریق ابراز هیجان هایی درباره چیزهایی که می خواهند شروع به «حرف زدن» می کنند. بچه ها با هوش تر از آنی هستند که فکر می کنید . آنها به کلمات آرامش بخش پاسخ می دهند.

• هرگز نباید این احساس را در او به وجود بیاورید که از خشم او می ترسید. این باعث خواهد شد که او یا برای جلوگیری از پریشانی شما احساسات خودش را سرکوب کند و یا بدتر از آن، از خشمش به عنوان وسیله ای برای کنترل شما و هرکس دیگر که در اطراف او هست استفاده کند.

• ایجاد لحظه هایی برای درس دادن. منتظر نمانید تا وضعی پیش بیاید که کودک شما خشمگین شود. پیشقدم شوید و فرصت هایی ایجاد کنید تا او بتواند برخورد با احساسات منفی را یاد بگیرد. برای این کار یکی از راه های زیر را انتخاب کنید.
1- با کودک خود بازی کنید و عمداً نگذارید برنده شود . بعد از او بپرسید «وقتی برنده نمی شی چه حسی دارد؟ عصبانی می شی؟ فکر می کنی وقتی اونای دیگه برنده نمی شن چه حسی دارند؟ عصبانی می شن؟ فکر می کنی در مورد عصبانی شدن اونای دیگه باید چه کار کنیم؟» جواب ها مهم نیست. منظور فقط این است که او به این سوالات فکر کند.
2- وضعیتی را برای کودک خود به نمایش بگذارید که در آن بعضی از اصول اخلاقی تخطی می شود، بازی منصفانه یا صداقت، از او بپرسید در مورد کسی که با او غیرمنصفانه برخورد شود یا دروغ گفته شود چه فکر می کند. فکر می کند که آن شخص توجیه دارد؟ از او بپرسید برای احساسات آن شخص باید کرد.
3- از کودک خود بخواهید وانمود کند عصبانی است و یعد وانمود کند که به احساسات کسی اسیب می زند. به کسی که می خواهد اذیت کند چه می گوید؟ از او بپرسید فکر می کنی حرف های خشمگینانه تو باعث چه احساسی در آن شخص خواهد شد؟

• نقش مثبت داشته باشید. نمی توانید کاری را که خودتان نمی کنید به دیگری یادبدهید! اگر نتوانید رفتار خودتان را کنترل کنید و چطور می توانید انتظار داشته باشید فرزندتان این کار را بکند؟ چه خوش تان بیاید و چه نیاید، شما مدل اولیه فرزند خود هستید. پس وقتی می خواهید مربیگری او را به عهده بگیرید، باید از خودتان شروع کنید.

ماهنامه سپیده دانایی، شماره 76