آرامیس مشاور




چه کنیم تا فرزندان مان به محیط زیست علاقمند شوند؟

فرزندان و محیط زیست
حفظ محیط زیست دغدغه آن دسته از افراد جامعه است که برای نگهداری آن تلاش های چشمگیری می کنند. اما، متاسفانه ، امروزه به دفعات بسیار، شاهد غفلت و بی اهمیتی دسته ای دیگر از افراد جامعه نسبت به رفتارهای زیست محیطی هستیم. بی شک ایجاد علاقه و اشتیاق به محیط زیست ، مانند بسیاری از رفتارهای دیگر، در دوران کودکی ایجاد می شود. با توجه به این موضوع، برخی والدین می خواهند بدانند چگونه فرزندشان را نسبت به محیط زیست حساس و اشتیاق آنها را به تاثیر گذاری در بهبود وضعیت محیط زیست هدایت کنند؟ راهکارهای زیر می تواند شما را در این زمینه کمک کند.

1- اطلاعات خود را درباره محیط زیست بالا ببرید.
والدینی که درباره محیط زیست و حفظ آن اطلاعات لازم را دارند، علاوه بر ایجاد زمینه های انتقال دانش به فرزند خود، در هنگام رویارویی با سوالات کودکان، می توانند اطلاعات درستی به انان بدهند. کودکان نیز با مشاهده دانش و آگاهی والدین خود در زمینه محیط زیست ، علاقمندی بیشتری در این باره پیدا می کنند.
2- خودتان الگویی برای محیط زیست باشید
علاقمندی به محیط زیست و حفاظت آن امری است که می بایست کودکان در کودکی فرا گیرند تا در ذهن شان نهادینه شود؛ لازمه این امر آگاهی دادن به آنها درباره مسائل ساده زیست محیطی است، و این موضوع در صورتی تحقق می یابد که کودکان ببینند والدین شان نیز به محیط زندگی و جانداران علاقمندند و در حفاظت از ان می کوشند. از سوی دیگر، چنانچه والدین الگوی رفتاری مناسبی برای فرزندشان نباشند و فقط توصیه و نصیحت کنند، دوگانگی در گفتار و رفتار والدین، کودک را دچار تضاد خواهد کرد و اعتماد او را از والدینش سلب می کند؛ بنابراین الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید.
3- از آموزش اتفاقی بهره ببرید
بهترین زمان برای انتقال ارزش های محیط زیستی به کودکان زمانی است که کودک در یک موقعیت آموزشی قرار دارد . برای مثال هنگامی که با فرزند خود در پارک قدم می زنید و شاهد رفتار نامناسبی مانند انداختن زباله بر روی زمین می شوید، از فرزندتان بخواهید به این موضوع توجه کند و با بحث و گفت و گوی مناسب با او دلایل نادرست بودن این رفتار توضیح دهید. این شیوه آموزشی را آموزش اتفاقی می نامند، که بسیار اثربخش است.
4- کودکانی را در زمینه حفظ محیط زیست مشارکت دهید.
رفتارهای ساده بسیاری وجود دارند که علاوه بر ایجاد سرگرمی و نشاط باعث علاقمندی کودکان به محیط زیست می شوند؛ مانند کاشت گیاهان در باغچه یا گلدان، کاشت درخت در فضای سبز عمومی و نامگذاری آن به نام فرزندتان، آبیاری گیاهان خانگی توسط کودکان، آموزش استفاده از وسایل برقی کم مصرف و از همه مهم تر، شرکت در امر بازیافت مواد؛ همه این موارد به کودک شما در ایجاد حس ارزشمندی و مشارکت در حفظ محیط زیست کمک می کند.
5- رفتارهای مناسب زیست محیطی کودک خود را تشویق کنید.
هنگامی که شاهد فعالیت های مفید کودکتان در زمینه حفظ محیط زیست هستید، به شیوه های کلامی و غیرکلامی به تشویق و ارائه پاداش به کودک خود بردازید. تشویق، ضمن تقویت رفتار کودک و احتمال استمراز آن، باعث ایجاد حس ارزشمندی و مثبت در فرزندتان می شود.
6- برای کودک خود کتاب های مفید تهیه کنید.
هنگامی که برای کودک خود در حال تهیه کتاب داستان یا کتاب های علمی و آموزشی هستید، بد نیست برخی از کتاب هایی را نیز که با هدف افزایش دانش زیست محیطی برای کودکان تهیه و چاپ شده اند تهیه کنید. داستان هایی درباره محیط زیست، برای انتقال دانش و ارزش های مختلف به کودکان ، کمک فراوانی می کنند. خواندن کتاب به همراه فرزندمان اثربخشی این راهکار راربیشتر خواهد کرد. خوشبختانه، در حال حاضر، در این زمینه کتاب های فراوانی به چاپ رسیده است، که با صرف کمی وقت می توانیم مطابق سن کودک خود، مطالب مورد نیاز را پیدا کنیم.
7- با فرزندتان درباره محیط زیست صحبت کنید.
گاهی زمینه صحبت درباره محیط زیست را با فرزندتان فراهم کنید؛ در مواقعی که آنها خودشان سر صحبت را با شما در این باره باز می کنند با دقت به آنها گوش دهید، از حرف های شان استقبال کنید، با طرح پرسش هایی کمک کنید فرزندتان افکارش را روشن تر بیان کند، نظراتش رابررسی کنید. البته آنها خیلی زود دچار این احساس می شوند که کاری از دست شان برای جهان ساخته نیست؛ شما می توانید آنها را به دیدن چشم اندازی گسترده تشویق کنید و نمونه هایی از تلاش های موفق را برای آنان مثال بزنید.
8- عضو افتخاری گروه های همیار محیط زیست شوید.
در کشورمان تعدادی انجمن مردم نهادی، در زمینه محیط زیست ، تشکیل شده اند که عضویت در این گروه ها به صورت افتخاری می تواند احساسی از مسئولیت را برای فرزندتان و شما فراهم کند. همچنین این گروه ها، برنامه های متنوعی در زمینه حفاظت از محیط زیست دارند که مشارکت در این برنامه ها احساسات مثبتی برای کودک تان فراهم می کند. حتی می توانید به فرزندتان کمک کنید با دوستان خود گروهی برای حفاظت از محیط زیست تشکیل دهند.
محمد ترکمان، کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی