آرامیس مشاور




پیامدهای منفی عضویت در شبکه های اجتماعی


زندگی مجازی
شبکه های اجتماعی آمیزه ای فرصت و تهدید هستند. نادیده گرفتن تهدیدات این شبکه ها و تاکید مطلق بر فرصت ها و مزایای آنها باعث خواهد شد که نتوانیم جلوی گسترش پیامدهای منفی را بگیریم و در این صورت ارزش فرصت ها و مزایا نیز کم و مزایا نیز کم رنگ خواهد شد. اکنون در این مطلب می خواهیم به مهم ترین جنبه های منفی استفاده از شبکه های اجتماعی اشاره کنیم. این جنبه ها شامل موارد زیر هستند:


چرخه تنهایی، نارضایتی و افسردگی
گروهی از روان شناسان دانشگاه میشیگان امریکا در تحقیقی دریافته اند که احساس تنهایی، نارضایتی از زندگی و افسردگی که یک چرخه معیوب را تشکیل می دهند، از پیامدهای حضور فراوان در شبکه های اجتماعی است. به گفته این روان شناسان ، دلیل به وجود آمدن این چرخه این است که افراد به دلیل احساس تنهایی به شبکه های اجتماعی پناه می برند. در این شبکه ها با افرادی مواجه می شوند که به ظاهر به نظر نمی رسد که حس آنها را داشته باشند یا وضعیت اقتصادی یا اجتماعی بسیار بهتری نسبت به آنها دارند، بنابراین احساس تنهایی شان بیشتر و به دلیل وضعیت درماندگی که برایشان ایجاد می شود به افسردگی مبتلا می شوند.

بحران هویت
دکتر با رونس گرینفیلد، استاد دانشگاه اکسفورد، با اشاره به اینکه شبکه های اجتماعی نسلی را با آرزوی گرفتن بازخورد دائمی در ندگی پرورش می دهد، استفاده زیاد از این شبکه ها را باعث بحران هویت کاربران می داند، چرا که آنها از این شبکه ها می آموزند بی صبرانه در انتظار توجه بی درنگ سایرین به خود باشند.

حسادت و اختلافات زناشویی
بسیاری از افراد از طریق شبکه های اجتماعی نامزد یا همسرشان را زیر نظر می گیرند. در یک تحقیق مشخص شده است که سی و پنج درصد از کاربران فیس بوک معتقد هستند که فیس بوک باعث ایجاد احساس حسادت به طور مستقیم در روابط عاشقانه آنها شده است.
تحقیقات جدیدی که توسط دانشکده حقوق مارتی مونیال آمریکا صورت گرفته است نشان می دهد که در برخی از ایالت های این کشور، 80 درصد درخواست های طلاق در این کشور به استناد موارد غیراخلاقی که در شبکه های اجتماعی مطرح می شود بوده است.

عذاب وجدان و تجربه طرد شدن
نتایج یک تحقیق نشان می دهد 63 درصد اعضای شبکه های اجتماعی پاسخ به درخواست افزودن دیگران را در لیست دوستان شان را به تاخیر می اندازند، از هر ده نفر سه نفر با ردکردن این درخواست دچار عذاب وجدان می شوند، و 12 درصد اصلا دوست ندارند چنین درخواستی دریافت کنند . نتایج یک تحقیق دیگر نیز نشان می دهد افرادی که درخواست دوستی شان در فیس بوک رد می شود، همان قدر ناراحت و آزرده می شوند که رد شدن در زندگی واقعی آنها را ناراحت می کند.

افت سطح آموزش و توانایی برای تحقیق
این روزها بسیاری از دانشجویان و دانش آموزان در سراسر جهان به اطلاعاتی که به وفور در شبکه های اجتماعی وجود دارد، تکیه و استناد می کنند. براساس یافته های روان شناسان تربیتی و کارشناسان حوزه اموزش این اتکا و استناد سطح یادگیری و توانایی و انگیزه برای تحقیق را کاهش می دهد.

افت تحصیلی
دانش آموزان و دانشجویانی که درگیر شبکه های اجتماعی می شوند تمرکزشان بر درس کاهش می یابد و افت تحصیلی گریبان گیرشان خواهد شد. طبق نتایج یک تحقیق که در سال 2012 توسط گروهی از روان شناسان به سرپرستی دکتر گراهام جونز در انگلستان انجام شده است، دانشجویانی که در روز بیش از دو ساعت در شبکه های اجتماعی وقت خود را سپری می کنند در مقایسه با دانشجویان دیگر که این کار را انجام نمی دهند، در سطح معناداری افت تحصیلی بیشتری را نشان می دهند.
براساس نتایج یک تحقیق، معلمان دبیرستان های انگلیس اظهار داشته اند که به علت استفاده از شبکه های اجتماعی بیش از سه چهارم توجه دانش آموزان آنها نسبت به گذشته کاهش یافته است.

کاهش ارتباطات واقعی
زمان زیادی که برخی افراد در شبکه های اجتماعی مجازی می گذرانند، باعث می شود زمان کمی برای ارتباط آها با دیگران در دنیای واقعی باقی بماند و این مسئله موجب کاهش مهارت های ارتباطی آنها می شود. براساس نتایج تحقیقات مختلف، این افراد قادر نیستند به درستی و به طورموثر با دیگران ارتباط برقرار کنند. مهارت های ارتباطی موثر و مناسب برای موفقیت در دنیای واقعی کلیدی است.

کاهش تسلط بر مهارت کلامی و خواندن و نوشتن
کاربران شبکه های اجتماعی اغلب از کلمات عامیانه و جملات کوتاه شده که مناسب این شبکه ها است، استفاده می کنند. آنها بعد از مدتی به ادبیات خاص ارتباطات اینترنتی و ویژگی های زبانی مخصوص به دنیای مجازی متکی می شوند. به همین دلیل تسلط آنها بر مهارت های کلامی و خواندن و نوشتن کاهش می یابد.

اتلاف زمان
کاربران شبکه های اجتماعی گاهی اوقات گذر زمان را فراموش می کنند. زمان آنها به راحتی تلف می شود و این موضوع سبب می شود که آنها برای پرداختن به حوزه های شغلی یا تحصیلی شان وقت کافی نداشته باشد.

به خطر افتادن سلامت جسمی
به گفته گراهام جونز، روانشناس انگلیسی، اغلب کاربران شبکه های اجتماعی وعده های غذایی کافی و خواب مناسبی ندارند. آنها به میزان زیادی قهوه یا چای برای بیدار ماندن مصرف می کنند و این بر سلامتی شان تاثیر منفی می گذارد.
خشم و خشونت
طبق نتایج تحقیقات روان شناسان گفت و گوی خشمگینانه در شبکه های اجتماعی با مانع کمتری نسبت به دنیای واقعی مواجه است و بنابراین افراد به راحتی خشم شان را بروز می دهند.
بر اساس نظریات آلبرت بندورا و مارتین سلیگمن چنین فضای آزادی برای بروز خشم موجب تسهیل رفتارهای پرخاشگرانه در دنیای واقعی می شود.

مهدی ملک محمد، کارشناس ارشد روان شناسی