سکوت نکن، ببخش!
تمام انسان ها به احساس ارزشمندی نیازمندند و می خواهند تا خود، ارزش ها و توانایی هایشان را باور داشته باشند. اما یکی ار مواردی که به نادیده گرفتن ارزشمندی هم منجر می شود ، سکوت به معنای عدم پذیرش است.
در واقع در یک خانواده مطلوب، همسران احساس آرامش می کنند، زیرا نیازهای روحی، عاطفی، جسمی، جنسی خود را با کمک یکدیگر براورده می سازند. سکوت به معنای عدم پذیرش یکی از مواردی است که ارامش عاطفی خانواده را دچار تزلزل می کند.
در مواردی فرد به خاطر اینکه تنش ایجاد نشود و طرف مقابل او فردی است که خلق زودرنج عصبی و پرخاشگرانه دارد، از این روش استفاده می کند که زودگذر است. اما گاهی این سکوت از نوع سوء استفاده در رابطه محسوب می شود . همان گونه که گفته شده، سوء استفاده به چهار بخش جنسی، فیزیکی، کلامی و بی توجهی تقسیم می شود.
آزار و اذیت جسمی در زندگی همسران بسیار خطرناک است و اغلب در طول زمان افزایش می یابد . اما یکی از خطرناک ترین سوء استفاده ها که به ازار و اذیت همسر منجر می شود و طی زمان پیامد بسیار منفی به همراه می آورد، سوء استفاده از نوع بی توجهی است.
سکوت نوعی از بی توجهی محسوب می شود و در مقابل سوء استفاده های دیگر، بدترین نوع است. یعنی نوع رفتار همسر به گونه ای است که در مقابل خواسته ها و توقعات، سکوت را انتخاب می کند. اتفاق ناگوار در این شرایط ، به حداقل رسیدن میزان گفت و گو است، در حالی که یکی از راه های ارتقا در زندگی، گفت و گو می باشد. به همسران جوان تاکید می کنیم تا جایی که می توانند خواسته های خود را در مقابل همسر عنوان کنند.
این پدیده می تواند زندگی زناشویی را به پرتگاه بکشاند و به جدایی زوجین منجر شود . اما گاهی این سکوت می تواند پوششی برای بی مسئولیتی ها باشد. همان طور که می دانید، عاملی که میزان پای بندی فرد را به انجام دادن این وظایف و کیفیت آن را مشخص می کند، مسئولیت پذیری نامیده می شود. در واقع مسئولیت پذیری یکی از ویژگی های شخصیتی مبتنی بر انتخاب آگاهانه است و فرد با روش سکوت از این مسئولیت شانه خالی می کند. این نوع سکوت در مواقعی به معنای نارضایتی ناشی از دلخوری و یا نداشتن علاقه به همسر و تعارضاتی است که به کمتر حرف زدن منجر می شود.
در این میان، زنانی که از خصوصیات اخلاقی جزئی نگر و وسواس برخوردارند بیشتر از مردان صحبت می کنند و افرادی که از نظر شخصیتی درون گرا هستند می توانند با آموزش برخی از تکنیک ها روش خود را تغییر بدهند .برخی دیگر نیز از لحاظ شخصیتی جرات ابراز را ندارند.
اما پیشنهادهایی برای این افرادی که تا کنون به این روش زندگی کرده اند می توان ارائه کرد، یکی نوشتن نامه است که اقا یا خانم دلایل خود را بگوید و از طرف مقابل بخواهد بداند که به چه چیزهایی علاقه مند است و طرف مقابل نیز پی ببرد چه عاملی محرک طرف مقابل است، تا اینکه این نوع سکوت شکسته شود.
مرحله دوم، رفتن نزد متخصص است تا روان شناس علل سکوت را بررسی کند. در بسیاری موارد ، کلاس های زوج درمانی گروهی جوابگوی این نوع مشکلات است. مهم، رسیدن به حد اعتدال در زندگی ،فضیلتی است که با مهار زندگی، مهار وسوسه ها، کنترل نفس سرکش و فروتنی به دست می آید.
دکتر سیدجلال یونسی، روان شناس بالینی
دکترای تخصصی روان شناسی بالینی از انستیتو روانپزشکی لندن و استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
