اگر فردی در جامعه و افرادی که با انها در ارتباط است دچار فقدان اهداف و ارزش های اجتماعی شود بی انگیزه می شود و هنجارها مورد هجوم قرار می گیرند، افراد جبهه می گیرند و با کوچک ترین بهانه ای با یکدیگر درگیر می شوند.
یک دهه تغییرات شتابان
در دهه های گذشته اتفاقات جدی در جامعه ایران شکل گرفته است از آن جمله دگرگونی های اجتماعی، اقتصادی و تغییر در وضعیت فکری و معیشتی مردم است. رخ داد تغییرات و جنبش های اجتماعی و سیاسی در یک فاصله زمانی کوتاه می تواند دارای پیامدهایی زیادی چون خشونت و نزاع باشد.
نقش تغییرات کوچک و بزرگ دیگر نیز مهم است. افزایش سطح تحصیلات و بالا رفتن لجام گیسخته سطح انتظارات مردم، جامعه آرام گذشته را دستخوش دگرگونی می کند و این دگرگونی وارد زندگی شخصی مردم خواهد شد. بخش عمده ای از بروز آسیب های اجتماعی و نزاع ناشی از شکسته شدن ساختارهای ساده پیشین است. اما این تغییرات اغلب بدون پاسخی از سوی گروه ها و نهادهای اجتماعی و دولتی باقی مانده است.
انتظاراتی که برآورده نشد
تغییر سطح انتظارات جامعه محروم در دوره های پس از انتخابت سال 1384 به نوعی به این هیجانات دامن زد و جامعه را به جامعه ای تبدیل کرد که با داشتن همه امکانات اقتصادی و اجتماعی دارای محدودیت در ارائه انتظارات و توقعاتش است و این دریافت نکردن پاسخ از اجتماع به بروز نزاع در سال های بعد دامن زد.
آمارها نشان می دهد بعد از سال 84 اقشار محروم و کم درآمد ، که اکثریت جامعه ما را تشکیل می دهند به خاطر احقاق حقوق خود دست به تکاپو زدند و انتظارات آنان یکی از مسائلی است که به نزاع دامن می زند.
همچنین پایین آمدن میزان اعتماد اجتماعی بین افراد و گروه ها، مردم و دولت نیز مزید بر علت شد و حتی گروه های جتماعی هم سو و هم جهت را نیز به جان یکدیگر انداخت. بالابردن سطح انتظارات مردم نیز بدون پیدا کردن راه حل برای برآوردن انتظارات و نیازهای آنها می تواند مزید بر علت وقوع نزاع شود.
زنان بیش از مردان
آمارها نشان می دهد زنان مراجعه کننده به سازمان پزشکی قانونی به دلیل نزاع افزایش یافته است. با توجه به تغییرات اجتماعی مثل بالا رفتن سطح آگاهی و انتظارات زنان، این موضوع خارج از انتظار نیست و در این میان بسیاری از مردان هم به خود این اجازه را می دهند هر گونه خشونتی را نسبت به زنان اعمال کنند، به نظر می رسد زنان آگاه و واقف به حق خود بیشترین مراجعان به پزشکی قانونی هستند.
به طور کلی زنان، کودکان، معلولان و سالمندان با توجه به شرایط سنی و جنسی بیشتر در معرض خشونت قرار دارند.
دکتر سعید معیدفر، جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
